نیم نگاهى به اوقات فراغت (1)
* اوقات فراغت به معناى زمان استراحت، آسایش، آرامش و زمان آزاد مى‌باشد که هر فردى به میل خود از آن استفاده مى‌نماید. استفاده بهینه از ایام فراغت نقش بسزایى در بهداشت روانى افراد جامعه خواهد داشت.
امروزه قشر جوان جامعه که بیشتر تحت تأثیر تهاجم فرهنگى دشمن قرار دارد باید مورد توجه قرار گیرد تا از رواج تفریحات انحرافى در این قشر بتوان پیشگیرى به عمل آورد.
بنابراین، ایجاد زمینه مناسب براى محیطى نشاط آور و تفریحات لذت‌بخش متناسب با الگوهاى فرهنگى جامعه ایجاب مى‌نماید که به مسئله اوقات فراغت نوجوانان و جوانان بیش از پیش توجه شود. با عنایت به اینکه اکثریت جامعه ما را قشر جوان تشکیل مى‌دهد و جوانان و نوجوانان در زمان تابستان اوقات فراغت زیادى دارند، از این‌رو، با رویکرد نظرى و با هدف شناسایى راه‌هاى مناسب گذران اوقات فراغت، از جمله: ورزش، فعالیت‌هاى هنرى، کانون‌هاى فرهنگى و تربیتى، پایگاه‌هاى مقاومت بسیج، سینما، رایانه، کتابخانه و پارک‌هاى شهرى، به این مسئله خواهیم پرداخت.
* یکى از مسائل مهم در تعلیم و تربیت نوجوانان جامعه، به ویژه قشر دانش‌آموز، توجه لازم به اوقات فراغت آنان است؛ چراکه اگر فعالیت متناسب با هنجارهاى اجتماعى براى آنها در نظر گرفته نشود، ناهنجارى‌هاى اجتماعى بسیارى را سبب خواهد شد. بنابراین، پر نمودن اوقات فراغت مورد توجه کارشناسان علوم تربیتى و اجتماعى قرار گرفته است که مى‌توان از آن در جهت کسب ارزش‌هاى اجتماعى استفاده بهینه نمود و در غیر این صورت، مى‌تواند ضایعات جبران‌ناپذیرى را به قشر نوجوان جامعه وارد سازد. با توجه به اینکه این قشر بیشتر تحت تأثیر آسیب‌هاى اجتماعى قرار مى‌گیرد و در دوران بلوغ دچار هیجانات، احساسات و عواطف شدیدى هستند، بررسى این مسئله از اهمیت ویژه‌اى برخوردار است تا بتوان به نوعى از انحرافات در این دوره پیشگیرى نمود.
امروزه پر نمودن بهینه اوقات فراغت نوجوانان و جوانان از جمله مسائل مهم این قشر آینده‌ساز و ارزشمند محسوب مى‌شود و بر اساس نتایج تحقیقات متعدد، یکى از علل انحرافات اجتماعى قشر جوان پر ننمودن بهینه اوقات فراغت آنان است. از این‌رو، مسئله اوقات فراغت نوجوانان و جوانان توجه دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت و صاحب‌نظران علوم رفتارى را به خود جلب نموده و شکّى نیست که نداشتن برنامه‌اى سودمند براى گذراندن بهینه اوقات فراغت قشر جوان زمینه را براى بروز بسیارى از مفاسد اجتماعى فراهم مى‌آورد. اوقات فراغت به دلیل اینکه عارى از تکاپوى موظف و تنش‌ها و فشارهاى ذهنى و روانى است، از بهترین شرایط براى اصلاح عادات ناپسند و رفتارهاى نامطلوب در فرد به شمار مى‌رود.
در زمینه اوقات فراغت پژوهش‌هایى صورت گرفته که نشان مى‌دهد استفاده بهینه و برنامه‌ریزى درست از اوقات فراغت مى‌تواند ارتباط نزدیکى با بهداشت روانى، بروز خلّاقیت و جلوگیرى از انحرافات اخلاقى و اجتماعى داشته باشد. یکى از روان‌شناسان در پژوهشى پیرامون «هنگامه‌هاى فراغت، زمینه‌ساز بهداشت روانى و بستر خلّاقیت‌ها» بیان مى‌کند که بهره‌گیرى از ساعات و ایام فراغت، عامل مهمى در پیشگیرى از تأثیرات نامطلوب فشار روانى، همچون اضطراب و هیجان‌زدگى است و نقش بسزایى در تأمین بهداشت روانى و تبلور اندیشه‌هاى آزاد خواهد داشت.
«اولین امتیاز استفاده از اوقات فراغت، جلوگیرى از هرز رفتن نیروها و هدر دادن خلّاقیت‌هاست.»
در تحقیقى پیرامون «خانواده و ضرورت توجه به اوقات فراغت فرزندان» آمده است که برنامه‌ریزى اوقات فراغت، مناسب‌ترین شرایط براى بالابردن قدرت ابتکار و خلّاقیت افراد است. همچنین بررسى‌هاى متخصصان تربیت بدنى نشان مى‌دهد که بسیارى از ناراحتى‌هاى جسمى مانند : اسهال، یبوست، ناراحتى‌هاى معده، کوفتگى عضلانى، سردرد و ناراحتى‌هاى پوستى، ریشه روانى از قبیل ترس، خشم، یأس و ناامیدى دارند. پرداختن به امور تفننى، تفریحى و فرهنگى که بر اساس میل و رغبت فرد صورت گیرد، نوعى رضایت‌خاطر و آرامش خیال را به دنبال دارد و افراد معمولا در پرتو استفاده از اوقات فراغت، اضطراب و نگرانى‌هاى خویش را رها نموده، به آرامش و آسایش لازم دست مى‌یابند.
این مطلب ادامه دارد...
