نیم نگاهى به اوقات فراغت (4) - بخش پایانی
پیشنهادها و راه‌کارها
1. به دلیل آنکه ورزش در اولویت فعالیت‌هاى مورد علاقه نوجوانان و جوانان براى پر نمودن اوقات فراغت قرار دارد، از این‌رو، باید ایجاد و توسعه مراکز مختلف ورزشى از قبیل باشگاه‌ها، میادین و سالن‌هاى ورزشى از طریق مبادى ذى‌ربط ورزشى صورت پذیرد و براى جذب هرچه بیشتر قشر جوان به ورزش، مسابقات و اردوهاى مختلف ورزشى را راه‌اندازى و امکان رقابت‌هاى سازنده بین آنها را فراهم نمود و در این زمینه راه‌اندازى تمامى رشته‌هاى ورزش و برگزارى مسابقات مختلف بین آنها ضرورى است.
2. عده کثیرى از نوجوانان و جوانان به دلیل مشکلات اقتصادى نمى‌توانند از امکانات محدودى که در جهت گذران اوقات فراغت آنان تدارک دیده مى‌شود، استفاده نمایند. از این‌رو، شایسته است از طریق مراجع ذى‌صلاح مساعدت‌هاى مناسبى برای این منظور پیش‌بینى گردد.
3. همان‌گونه که اشاره گردید، سکوت حاکم بر کتابخانه‌ها و کتاب‌هاى موجود در آنها مى‌تواند نوجوانان و جوانان را به سمت خود کشانده و از بهترین زمینه‌هاى پر نمودن بهینه اوقات فراغت نوجوانان و جوانان محسوب گردند. در این زمینه، پیشنهاد مى‌گردد اولا، سالن‌هاى مطالعه کتاب‌ها گسترش یابد؛ ثانیآ، کتاب‌هاى تخصصى تمامى رشته‌هاى علمى جدیدالانتشار تهیه و در صورت نیاز به نوجوانان و جوانان تحویل داده شود.
4. از آن‌رو که مشاهده کتاب‌هاى گوناگون و بخصوص کتاب‌هاى جدیدالانتشار، نوجوانان و جوانان را به خرید و مطالعه آنها ترغیب مى‌نماید، شایسته است که نمایشگاه‌هاى کتاب در تمامى فصول سال برپا گردد.
5. با عنایت به نقش کانون‌هاى فرهنگى و تربیتى در پر نمودن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان، بر مسئولان مربوطه است که در جهت گسترش فضاى فرهنگى کانون‌هاى فرهنگى و تربیتى اقدام لازم را معمول و با استفاده از مربیان متعهد و دلسوز به گسترش برنامه‌هاى مذهبى، ورزشى، هنرى، آموزشى و اردوهاى مختلف بپردازند.
6. با توجه به کمبود فضاهاى گذران اوقات فراغت نوجوانان و جوانان، بهتر است علاوه بر فعالیت کانون‌هاى فرهنگى و تربیتى، مدارس و دانشگاه‌ها نیز پیش از شروع تعطیلات تابستانى طرح و برنامه منطقى و عملى براى گذران این اوقات ارائه دهند و به همین منظور مدارس و دانشگاه‌ها براى پر کردن اوقات آزاد دانش‌آموزان و دانشجویان در تابستان دایر باشند تا نوجوانان و جوانان از امکاناتى نظیر زمین ورزش، کتابخانه، کارگاه و آزمایشگاه بهره‌مند شوند.
7. هنر و فعالیت‌هاى مربوط به آن نیز از لحاظ گذران اوقات فراغت نوجوانان و جوانان باید مورد توجه قرار گیرد و از آن‌رو که گسترش هنرهایى مانند قالى‌بافى، خطاطى، نقاشى و مانند آن علاوه بر پر نمودن بهینه اوقات فراغت قشر جوان، از نظر مادى هم براى آنان و جامعه داراى ارزش اقتصادى است، بر مسئولان امر است که براى انجام چنین فعالیت‌هایى مراکزى را دایر و به آموزش نوجوانان و جوانان بپردازند و به منظور ترغیب هرچه بیشتر قشر جوان به این هنرها هر از چندگاه مسابقاتى برگزار نمایند.
8. با عنایت به اینکه پایگاه‌هاى مقاومت بسیج یکى از مطمئن‌ترین مکان‌ها براى گذران اوقات فراغت نوجوانان و جوانان مى‌باشند و همچنین با نگرش به موقعیت و وضعیت نظام اسلامى‌مان از لحاظ سیاسى، فرهنگى، نظامى و... لازم است که مسئولان مربوطه به برنامه‌هاى پایگاه مقاومت بسیج عنایت بیشترى مبذول داشته و با گسترش فعالیت‌هاى بسیج محلات، دانش‌آموزى و دانشجویى، کلاس‌هاى قرآن، احکام و سایر فعالیت‌هاى فرهنگى و ورزشى را بیش از قبل تقویت نمایند.
9. فهرستى از سازمان‌ها و ارگان‌هایى که در زمینه پر نمودن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان در فصل تابستان توانایى کمک به دانش‌آموزان و دانشجویان را دارند تهیه گردد و همراه با برنامه‌ها و نشانى سازمان‌ها در اختیار دانش‌آموزان و دانشجویان قرار گیرد.
10. تشکیل اردوهاى کار در زمینه‌هاى تولیدى اعم از صنعتى، کشاورزى و خدماتى، به گونه‌اى که مقررى مشخصى نیز براى نوجوانان و جوانان در نظر گرفته شود که این امر نه تنها در پر نمودن بهینه اوقات فراغت آنان مؤثر خواهد بود و باعث رشد اجتماعى آنان مى‌شود، بلکه دانش‌آموزان و دانشجویانى که از طبقه متوسط به پایین مى‌باشند مى‌توانند ضمن کار در تابستان هزینه تحصیلى خود را نیز تأمین نمایند.
11. با توجه به اهمیتى که پر نمودن اوقات فراغت در سرنوشت نوجوانان و جوانان دارد، باید خود نوجوانان و جوانان از اهمیت این امر و نحوه گذران آن آگاهى داشته باشند و در این زمینه، متولیان آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها، صدا و سیما و مطبوعات در خصوص اهمیت و نحوه گذران بهینه آن به قشر جوان آموزش‌هاى لازم را ارائه و به آنان تفهیم نمایند که مبادا اوقات فراغت را بیهوده بگذرانند و مقصود از گذران اوقات فراغت فقط تفریح نیست و وقتى که یک فرد فراغت زیادى داشت، دست‌کم باید قسمتى از آن را نیز براى یادگیرى به کار ببرد؛ یادگیرى مواردى که در شکوفایى خلّاقیتش مؤثر باشد. آنان باید بیاموزند که زندگى خود را با تفریحات وقت‌گیر و بى‌ثمر و فسادانگیز تباه نسازند.
12. از آن‌رو که در زمینه پر نمودن اوقات فراغت سازمان‌هاى مختلف دخیلند، باید بین سازمان‌هاى مختلف در امر تدارک برنامه‌ریزى براى پر نمودن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان در مناطق مختلف هماهنگى به عمل آید و تحقق یا عدم تحقق برنامه‌ها مورد ارزیابى قرار گیرد و در جهت اصلاح برنامه‌ها اقدامات مناسب صورت پذیرد.
13. از آن‌رو که پارک‌هاى شهرى نیز از اماکن مناسب براى پر نمودن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان به شمار مى‌روند، باید این مکان‌ها از زمینه‌هاى گرایش به انحرافات پاکسازى شوند و بدین منظور، حضور نیروهاى متعهد آشنا به علوم رفتارى و آگاه به مسائل نوجوانان و جوانان براى اجراى فریضه امر به معروف و نهى از منکر ضرورى است.
14. با توجه به اینکه روزنامه‌ها و مجلات بیشترین اطلاعات، اخبار و حوادث گوناگون روز و جهان را گزارش مى‌دهند، از این‌رو، اگر با محتواى مناسب چاپ و به موقع و با قیمت مناسب‌ترى توزیع گردند مى‌توانند از بهترین زمینه‌هاى گذران اوقات فراغت نوجوانان و جوانان باشند.
15. از آن‌رو که یکى از برنامه‌هاى گذران اوقات فراغت قشر جوان استفاده از صدا و سیماست، باید مسئولان مربوطه ضمن توسعه کمّى و کیفى شبکه‌هاى رادیویى و تلویزیونى به منظور جلب نظر نوجوانان و جوانان برنامه‌هایى را تهیه و پخش نمایند که با ویژگى‌هاى سنى دوره نوجوانى و جوانى هماهنگى بیشترى داشته باشد.
16. به منظور استقبال هرچه بیشتر نوجوانان و جوانان از برنامه‌هایى که توسط مسئولان براى پر نمودن اوقات فراغت آنان طراحى مى‌گردد، باید از نظرات جوانان استفاده گردد.
نتیجه‌گیرى
با توجه به جوان بودن جامعه کنونى ما و رشد روزافزون انواع انحرافات بخصوص در بین دانش‌آموزان، لازم است که به مسئله مهم اوقات فراغت توجه ویژه‌اى نمود تا بتوان با پر نمودن اوقات فراغت در جهت مطلوب و رشد ارزش‌هاى اجتماعى و اسلامى، از انحرافاتى که نسل جوان را تهدید مى‌کند به نحو مطلوبى جلوگیرى به عمل آورد. از این‌رو، با توجه به برنامه‌هاى ورزشى، تفریحى، علمى، اجتماعى و انواع برنامه‌هاى فوق برنامه که در مقاله حاضر به آن اشاره شد، مى‌توان نقش مؤثرى در این زمینه ایفا نمود که اهمّ آنها عبارتند از :
1. توجه دولت و مسئولان و متولیان تعلیم و تربیت به ورزش نوجوانان و جوانان براى پر نمودن اوقات فراغت متناسب با ویژگى‌هاى جسمى و روانى آنان
2. اهمیت و ارزش بیشتر دادن به فعالیت‌هاى هنرى متناسب با استعدادهاى نوجوانان و جوانان
3. تقویت پایگاه‌هاى مقاومت بسیج براى پر نمودن اوقات فراغت و هدایت نوجوانان و جوانان به سمت ارزش‌هاى اسلامى
4. رشد کمّى و کیفى کتب، مجلات و... در زمینه مطالب علمى متناسب با خصوصیات روانى نوجوانان و جوانان به منظور پر نمودن اوقات فراغت آنان به مطالعه و کسب ارزش‌هاى اجتماعى
من الله التوفیق...
